Οι εικονογραφικές και μορφολογικές αποδόσεις εννοιών δεν υπόκεινται σε ουσιαστικές μεταβολές επί πολλές χιλιετίες, ιδιαίτερα στην Προϊστορία. Στα πολύ πρώιμα στάδιά της, η νεολιθική ειδωλοπλαστική δεν παρουσιάζεται ως εξέλιξη της παλαιολιθικής. Οι λεγόμενες παλαιολιθικές Αφροδίτες δεν φάινεται να έχουν την αναμενόμενη εξέλιξη παρά μόνο αρκετά χρόνια αργότερα, στην Αρχαιότερη και Μέση Νεολιθική, οπότε και η θεματολογία και η τυπολογία θα είναι θεαματικά μεγάλη.
Η αντίληψη του ανθρώπινου σώματος στις διάφορες θέσεις έχει αποδώσει πλούσιο αρχαιολογικό υλικό, το οποίο διαφέρει από περιοχή σε περιοχή. Το κεφάλι (πρόσωπο / κόμμωση) αποτελεί βασικό σημείο αναφοράς. Οι διαφορετικοί όγκοι του σώματος προσδιορίζουν την γενική όψη του ειδωλίου και ελκύουν την προσοχή στα σημεία που επιθυμεί ο ειδωλοπλάστης. Η ύπαρξη/υπογράμμιση ή η ανυπαρξία των χαρακτηριστικών του φύλου αποτελούν οπωσδήποτε σημειολογικά δεδομένα.
Οι πρώτες ύλες στη νεολιθική ειδωλοπλαστική είναι ο πηλός, ο λίθος, τα οστά, τα θαλασσινά όστρεα, ο χρυσός και το ξύλο (;) ενώ οι τεχνικές ποικίλουν ανάλογα με το υλικό.
Ο πηλός χρησιμοποιείται ευρύτατα και δουλεύεται με διάφορες τεχνικές, κυρίως όμως με τη διαμόρφωση και συγκόλληση ενός ή περισσότερων σβώλων οι οποίοι στη συνέχεια ψήνονται σε κεραμικούς φούρνους. Τα λίθινα ειδώλια είναι πιο συμπαγή, ενώ τα άλλα υλικά χρησιμοποιούνται λιγότερο λόγω των περιορισμών που θέτουν για την κατασκευή τους.
ΙΙ. ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΤΟΥ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ
A. Η ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ
Η διακόσμηση είναι προαιρετική και επιτυγχάνεται με εγχάραξη ή εμπίεση, με χρώμα αλλά και με πλαστική προσθήκη μικρών όγκων πηλού στην επιφάνεια του ειδωλίου. Συχνά χρησιμοποιούνται και συνδυασμοί των διακοσμητικών αυτών τεχνικών. Πιθανή είναι επίσης και η διακόσμηση με ένθετα στοιχεία.
B. ΤΟ ΦΥΛΟ ΤΩΝ ΕΙΔΩΛΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΦΥΛΟ ΤΟΥ ΕΙΔΩΛΟΠΛΑΣΤΗ
Το φύλο των ειδωλοπλαστών είναι άγνωστο. Παρ’όλο που η βιβλιογραφία υπονοεί άνδρες ειδωλοπλάστες, δεν αποκλείεται και οι γυναίκες να αναλάμβαναν ειδωλοπλαστικές δραστηριότητες εφόσον οι γυναίκες φαίνεται να αναλαμβάνουν και άλλα καθήκοντα στη νεολιθική κοινωνία γεγονός που κάνει τη μητριαρχία πολύ πιθανή.
